donderdag

 

 

 

 

Ontlasting: in geuren en kleuren

 

                                                           

De stoelgang is voor iedereen uniek. De vorm en kleur kunnen per persoon en per dag verschillen. Menselijke ontlasting  bestaat voor het grootste deel uit water, onverteerde voedselresten en bacteriën. De kleur varieert onder normale omstandigheden van lichtbruin (pindakaas-achtig) tot donkerbruin (chocoladepasta-achtig). De bruine kleur ontstaat door de omzetting van bilirubine (kleurstof van gal) in de dunne darm. Bilirubine is een afbraakproduct van hemoglobine, het stofje dat rode bloedcellen hun rode kleur geeft.

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken waardoor de ontlasting een afwijkende kleur kan hebben. Dit kan veroorzaakt worden door het eten van bepaalde voedingsmiddelen of het slikken van bepaalde voedingssupplementen of medicijnen. Hieronder staan enkele voorbeelden. Het blijft belangrijk dat iedereen die te maken heeft met een (plotselinge) afwijkende kleur van de ontlasting contact op neemt met een (huis)arts.

Witte/grijze/stopverf ontlasting

Wanneer er geen of weinig bilirubine in de ontlasting zit krijgt deze een lichte, grijze kleur (ook wel getypeerd als stopverf). Dit kan veroorzaakt worden door een gebrekkige afbraak van bilirubine of een afsluiting van de galwegen. Bij deze vorm van ontlasting dient men een (huis)arts te raadplegen.

Gele en groene ontlasting

Het eten van groene bladgroente kan vanwege het bladgroen voor een andere kleur zorgen. Maar een gele of groene kleur van de ontlasting kan ook veel andere redenen hebben zoals een maag-darm infectie (Salmonella/Clostridium), aandoeningen aan de lever- en galwegen, alcoholgebruik, laxeermiddelgebruik, voedselintoleranties zoals Coeliakie. Ook bij gele of groene ontlasting die niet direct met bepaalde voedingsmiddelen te maken heeft is het verstandig om contact op te nemen met de (huis)arts.
Een uitzondering hierop zijn zuigelingen die borstvoeding krijgen. Hiervan is de ontlasting ook groen/gelig.

Rode en zwarte ontlasting

Voedingsmiddelen zoals rode kool en bietjes of producten met veel rode kleurstof (meestal afkomstig van bieten) en voedingsmiddelenpreparaten met (veel) ijzer kunnen voor een rode tot soms wel zwarte ontlasting zorgen.
Een andere oorzaak kan de aanwezigheid van bloed zijn. Het is erg lastig om met het blote oog bloed te herkenning in de ontlasting. Om na te gaan of ontlasting bloed bevat is een laboratoriumtest vaak noodzakelijk.
Een (grote) bloeding in het maagdarmkanaal is te herkennen aan (donker) rode tot zwarte kleur van de ontlasting. Dit heeft te maken met de locatie waar het bloed vandaan komt. Helder bloed is meestal afkomstig van kleine wondjes of aambeien in de laatste deel van het maag-darmkanaal of de anus. Wanneer bloed uit hoger gelegen delen van het maagdarmkanaal komt en dus wordt verteerd, veranderd de kleur naar zwart.
Wanneer u denkt bloed te zien in uw ontlasting of de ontlasting is zwart en sterk ruikt, is het altijd noodzakelijk om direct contact op te nemen met een (huis)arts.
Een uitzondering hierop zijn pasgeborenen. De eerste ontlasting die een pasgeboren baby produceert is ook zwart (meconium).

Onverteerde delen

Het kan voorkomen dat bepaalde delen (met name plantaardige ingrediënten zoals pitjes of vliesjes van granen) onverteerd in de ontlasting zitten. Dit is normaal. Wanneer er vaak grotere delen onverteerd voedsel in de ontlasting zitten is het verstandig om een (huis)arts te raadplegen.

(Vieze) geur

Niet alleen de kleur en de consistentie maar ook de geur van ontlasting is erg persoonlijk.  Van bepaalde aandoeningen is het bekend dat de ontlasting sterker gaat ruiken (stinken.) Zoals bij maag-darminfecties, problemen bij de spijsvertering of wanneer er (verteerd) bloed in de ontlasting zit.
Maar ook voeding is van invloed op de geur. Wanneer iemand veel (dierlijke) eiwitten eet zoals vlees geeft dit een sterkere geur dan wanneer iemand overwegend plantaardige voeding eet. Dit heeft te maken met de verteringsproducten (o.a. zwavelverbindingen) van eiwitten.