Rondzwervend afval scheurt magen van koeien open

Gemeenten willen snel statiegeld op plastic en blik. Ook boeren zijn het zwerfafval zat. Scherpe stukken plastic en blik scheuren de magen van een koe open.

Veel zwerfafval komt in de natuur tussen het hooi van de koeien. ,,Koeien zijn hele gulzige eters en ze proeven niet wat ze eten. Dan krijgen ze veel plastic binnen", zegt veearts Sjoerd Malda, terwijl hij rondloopt op een boerderij in Epse. ,,Ik kom eens per week bij een koe die er last van heeft. Vanochtend nog."

Malda loopt langs de koeien in de stal en haalt stukjes plastic en blik uit het voer. ,,De problemen groeien", vertelt Malda, veearts bij Dierenkliniek Deventer. ,,De afgelopen vier jaar is het aantal dieren met problemen door plastic of blik gestegen. Het gaat nu om één op de tien koeien."

De maag in

,,Tegen een kind zeg je: 'Dat moet je niet eten', maar dat kun je niet tegen een koe zeggen", zegt Malda, bloedserieus. ,,Dus de oplossing kunnen we niet bij de koe zoeken, we kunnen ze wel behandelen." 

Malda schetst het probleem: ,,De scherpe stukken komen in de maag en scheuren de maagwand open. Daar kunnen dan ontstekingen komen waar de koe hoge koorts van krijgt." Andere symptomen van 'scherp in' zijn koorts, slecht verteerde mest, slechte pensvulling (de buik is dan ingetrokken) en een schoft (rug) die niet netjes doorzakt, waardoor te zien is dat de koe pijn heeft.

De koeien krijgen ter behandeling antibiotica, pijnstillers en vitamines en ze kunnen geopereerd moeten worden. Een prijskaartje hangt hier wel aan voor de boer: honderden euro's per koe, inclusief de kosten van de verloren melk.

Dierenarts Sjoerd Malda over de gevaren van zwerfafval voor dieren. 

Oplossen

Malda heeft een oranje apparaatje in zijn hand, niet langer dan de gemiddelde mobiele telefoon. ,,Dit is een magneet", zegt hij. ,,We kunnen het bij de koe in de maag stoppen, zodat al het ijzer in ieder geval niet naar de maagwand gaat, maar naar de magneet." Dan is het probleem nog niet opgelost: glas, plastic en blik zijn niet magnetisch. ,,En dat terwijl blikjes van bijvoorbeeld energiedrankjes het grootste probleem zijn."

De oplossing van het probleem lijkt heel simpel: ,,Mensen moeten zich beter gaan gedragen", zegt Malda. ,,Neem je afval mee naar huis, gooi het daar gescheiden weg, want dit kan eigenlijk niet langer. Maar ja, dat doen mensen niet. Ze zijn te lui om hun eigen rotzooi op te ruimen."

,,Ik vind het niet eerlijk voor de koe", zegt Malda. ,,Zij krijgen gewoon een bordje eten voorgeschoteld en eten het gulzig op, maar hebben geen besef van wat ze nou eigenlijk eten."