Een hittegolf is een periode die gekenmerkt wordt door uitzonderlijk hoge temperaturen. Wat er precies onder een hittegolf verstaan wordt, hangt sterk af van waar men zich op aarde bevindt. 
In Nederland is een hittegolf een opeenvolging van in De Bilt gemeten minimaal 5 zomerse dagen (maximumtemperatuur 25,0 °C of hoger), waarvan er minimaal drie tropische dagen(maximumtemperatuur 30,0 °C of hoger) zijn.

De langste hittegolf beleefde ons land in 1975. Op 29 juli begon een aaneengesloten reeks van achttien zomerse dagen, waarvan er zes tropisch waren. In de zomer van 1976 kwam een hittegolf voor van 17 dagen, waarvan er 10 tropisch waren.

Ook de hittegolf in de zomer van 2006 tussen 15 en 30 juli was met een lengte van 16 dagen één van de langste en meest intense in zeker 100 jaar. Dat was de tweede hittegolf van 2006, ook tussen 30 juni en 6 juli werd het criterium voor een landelijke hittegolf bereikt.

In 2018 werd nét niet de langste hittegolf ooit gehaald. De maximum temperatuur kwam op 28 juli in De Bilt niet boven de 25 graden, waardoor deze zomer twee hittegolven telt: van 15 juli tot en met 27 juli en van 29 juli tot en met - waarschijnlijk - woensdag 8 augustus.

Hoe overleef je de hitte?